Sceatta voorzijde.
Sceatta voorzijde. Foto: Anton Cruysheer

Bijzondere munt (695-710) gevonden in 't Gooi

Algemeen

LAREN - Een bijzondere vondst 'ergens' in 't Gooi. Met zijn metaaldetector traceerde hobbyarcheoloog Mark Eijbers afgelopen week een zilveren vroegmiddeleeuwse munt. AWN Naerdincklant - vereniging voor vrijwilligers in de archeologie voor het gebied tussen Eem en Vechtstreek - meldt nu dat het gaat om een zogeheten 'sceatta' uit circa 695-710.

Waar de munt precies is aangetroffen, wil de vinder niet zeggen vanwege de aantrekkende werking van andere detectorzoekers. De elf millimeter kleine munt heeft geen grote financiële waarde maar is wel van historische en wetenschappelijke waarde, aldus Anton Cruysheer namens AWN Naerdincklant. "Het blijkt het derde muntje te zijn van dit type dat ooit in het Gooi is gevonden. Op de munt is een gestileerd portret te zien dat naar rechts kijkt met een kroon die groter is afgebeeld dan het hoofd plus drie horizontale balkjes. Op de keerzijde zijn twee kruisjes te zien met enkele aanzetten van letters."

Volgens Cruysheer leert dat uit een ruwe inschatting op basis van muntstempels blijkt dat van het munttype destijds maar liefst zo'n 4,5 miljoen munten zijn geslagen. "Het munttype is gebruikt zowel voor binnenlandse doeleinden als voor handel met Engeland - waar ze ook veelvuldig zijn teruggevonden. De waarde van de munt was vermoedelijk ongeveer een dagloon. De munt valt precies binnen de regeerperiode van de Friese koning Radbod. Het valt niet met 100 procent zekerheid te zeggen dat het een munt is van deze koning, maar aannemelijk is het wel."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Uit eerder onderzoek blijkt dat in vrijwel het gehele Gooi middeleeuwse bewoning heeft plaatsgevonden tussen 500 en 1200. Bewoning vond vooral plaats op de leemrijke heuvels en de flanken ervan. De nederzettingen bestonden vermoedelijk uit kleine groepjes boerderijen, die door één of enkele families werden bewoond (mogelijk tussen de 30 en 100 personen). De boerderijen werden opgebouwd uit hout, met wanden van leem en een dak van heideplaggen, riet of stro.

Op basis van overgeleverde naamgevingen en vondsten blijken de bewoners destijds van Friese oorsprong te zijn. Van een aantal bewoningskernen in het Gooi is ook de naam overgeleverd die minimaal terugvoert tot de vroege middeleeuwen. Zo zijn Hilversum en Blaricum als plaatsnaam gevormd met het woord heem (huis of woonplaats). Laren (Laer), Crailo ('kraaienbos') en Bussum voeren als plaatsnaam terug op 'bosnamen'. (Oud-)Naarden voert terug op de naam Naruthi en wordt voor het eerst in ca. 900 genoemd in een lijst van bezittingen van het klooster van Werden aan de Ruhr. Ook te Huizen zijn diverse vroegmiddeleeuwse vondsten gedaan, waaronder een fragment van een gouden Vikingring. Deze werd enkele jaren geleden ook al door Mark Eijbers gevonden en heeft hij geschonken aan het Vikingmuseum 'Dorestad' te Wijk bij Duurstede.

Meldingen van vondsten zijn van groot belang voor de kennisvorming van het Gooise verleden. Dit kan via de website portable-antiquities.nl. Voor eventuele vragen kunnen vinders terecht bij archeoloog Anton Cruysheer, die als vrijwilliger is verbonden aan AWN Naerdincklant, via cruysheer@protonmail.com.

Uit de krant