Sint Jan viering zonder processie

LAREN - De geboortedag van schutspatroon Johannes de Doper, Sint Jan, wordt dit jaar anders gevierd dan anders in Laren. Er is geen processie, maar wel een besloten eucharistieviering die vanaf 12.00 uur wordt uitgezonden door de broederschap via een livestream op sintjansprocessie.nl.

"Het is voor het eerst dat er sinds de Tweede Wereldoorlog geen processie is. Dat hakt er wel even in", laat Chris Bogaers van de Broederschap van Sint Jan weten. "Maar het is de realiteit en het kan gewoon niet. We zullen nu op gepaste wijze aandacht besteden aan de viering van Sint Jan." De kerk is schoongemaakt en versierd door de broederschap. "Dan merk je ook weer de band met elkaar. Het is niet alleen een mooie geloofstraditie, maar ook een Larense traditie met veel vrijwilligers en het raakt hen ook."

"Samen, maar apart, gaan we er toch iets moois van maken. We nemen de dienst op, waar alleen de broeders aanwezig zijn en de burgemeester die in dit geval de burgerij vertegenwoordigd. Die dienst streamen we vanaf 12.00 uur. Op deze wijze willen wij toch de verbondenheid met iedereen versterken. Voorafgaand aan de uitzending worden om 11.45 uur de feestklokken geluid. Alles wordt in het werk gesteld om er alsnog bijzonder maar ingetogen feest van te maken." De broederschap vraagt iedereen om op 21 juni massaal te vlaggen om zo de verbondenheid uit te dragen. "Rood, wit en blauw is prima, maar gecombineerd met een geel witte wimpel is het nog waardevoller."

Tekst gaat verder onder de foto.

Leo Janssen maakte in 2007 een documentaire, die een goed beeld laat zien van de processie.

Wie vanuit huis toch een beetje het gevoel van de Sint Jansprocessie wil hebben, kan eventueel na de dienst via die website kijken naar de documentaire over de Sint Jansprocessie die Leo Jansen heeft gemaakt. De Larense Sint Jansprocessie zit volgens hem in de Laarder gegoten. “Natuurlijk is de mededeling dat de Larense Sint Jansprocessie zondag niet doorgaat vanwege de coronacrisis een enorme teleurstelling", zegt hij.

"Het is tenslotte voor Laarders een diepgewortelde traditie voor zowel gelovigen als ongelovigen. Als een vorm van geloofsbeleving, maar ook als dag om terug te keren naar het dorp waar Johannes de Doper de schutspatroon van is.” Leo Janssen heeft er samen met een aantal gerenommeerde wetenschappers een lijvig boek over geschreven, ‘Getuigenis op straat’ en in 2007 een documentaire over gemaakt.

Niet denkbaar
Hij is trots dat de Broederschap van Sint Jan, de organisatoren van de processie, zijn documentaire uitzendt op de dag dat in Laren eigenlijk de aloude bedevaarttocht had moeten plaatsvinden. Janssen: "Ik loop hem voor mijzelf, heel eenvoudig met twee vrienden. Laren zonder Sint Jan is voor mij niet denkbaar. Thuis hebben we volgens een goede traditie onze heg geknipt en natuurlijk wappert zondag de geel witte wimpel in top.”

De documentaire geeft de dorpssfeer rond de Sint Janstraditie - buiten de essentie om natuurlijk - goed weer. "Het staat me nog helder voor de geest toen we de film voor het eerst vertoonden in Singer Laren. Ik was wethouder ruimtelijke ordening en cultuur. We hadden de dorpsbewoners uitgenodigd naar de première te komen."

Sint Janslied
"In het eerste deel bespraken we de nieuwe structuurvisie, zeg maar hoe het dorp in een nieuwe politieke structuur eruit zou komen te zien, en in het tweede deel de documentaire. Singer zat helemaal vol. Het mooiste was het slot van de film waarin het Sint Janslied wordt gezongen. Ik zat op een van de eerst rijen. Zacht hoorde ik het lied ingezet, maar na nog geen halve minuut zong de hele zaal mee."

Diep geworteld als een gezamenlijke bedevaarttocht naar het Sint Janskerkhof heeft de Sint Jansprocessie een eeuwenoude geschiedenis. De betekenis ervan begon midden 19e eeuw het lokale te overstijgen toen de processionele tocht als enige werd toegestaan in het protestantse Nederland van boven de grote rivieren. Daarmee kreeg het voor de Nederlandse katholieken een symboolfunctie van nationale betekenis. De processie werd een begrip in Nederland.

Getuigenis
De documentaire is een tastbare getuigenis van de Larense Sint Janstraditie: het gaat over getuigenis, en wel op straat. Getuigenis die - hoe lang die ‘traditie’ ook moge zijn - in de Laarder gegoten zit. Dit jaar helaas niet vanwege het coronavirus, maar hopelijk daarna weer wel. De week voor Sint Jan is het een traditie de graven van dierbaren op het Sint Janskerkhof te verzorgen, zodat ze er goed uit zien. De broederschap verzoekt ieder om deze traditie dit jaar wel in ere te houden en hopelijk is er volgend jaar weer een processie er naartoe.

Tekst gaat verder onder de foto.

Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt (2) van Jan Roelof van den Brink.

Tot en met 28 juni is bovendien de schilderijenreeks 'Sint Janslied”'van Jan Roeloef van den Brink te bewonderen in de etalage van Marquant Lijstenatelier & Kunsthandel aan het Zevenend 4a. Papageno Huis Laren en de familie Van den Brink hebben in de kunsthandel een enthousiaste partner gevonden voor deze tentoonstelling.

Grote passie
Jan Roelof van den Brink (1905-2006) was een bekend gezicht in Laren, maar ook daarbuiten. Voor Nederland heeft hij veel betekend als minister van Economische Zaken in de kabinetten van onder andere Beel en Drees. Naast zijn werk was schilderen zijn grote passie. Enige tijd geleden deed de familie Van den Brink het genereuze aanbod aan het Papageno Huis Laren om de opbrengst van een nog te houden veiling van schilderijen te schenken.

Wegens de Coronamaatregelen is het niet mogelijk om het geplande evenement op korte termijn te laten plaatsvinden. Door de handen in een te slaan is dit mooie alternatief ontstaan dat wel realiseerbaar is. Een online veiling wordt daarnaast in september gehouden via Veilet.com. Deze online veiling is een voorproefje van een groter evenement dat hopelijk later gehouden zal worden. Dit grotere evenement zal dan bestaan uit een lezingenreeks en een openbare veiling in Papageno Huis Laren.

St. Jansprocessie
In de etalage hangt werk waarin Jan Roeloef van den Brink in een zware periode in zijn leven uiting heeft kunnen geven aan zijn verdriet door de St. Jansprocessie als thema te kiezen voor zijn aquarellen. De reeks is eerder te zien geweest in het Singer Museum, Rosa Spierhuis en Theodotion in Laren. Laren, de St. Jansprocessie en de familie Van den Brink zijn al meer dan 1,5 eeuw met elkaar verbonden.

De oudoom van de schilder, burgemeester Van den Brink, heeft zich al in 1848 ingezet om de processie voor Laren te behouden in een periode dat processies verboden werden in de Noordelijke Nederlanden. En dat is gelukt. Het is bijzonder dat nu de St. Jansprocessie dit jaar in Laren moest worden afgelast er toch door deze tentoonstelling stil kan worden gestaan bij deze traditionele viering.