Meeste belastingontduikers in Blaricum, Bloemendaal en Baarle-Nassau, aldus onderzoekers

Noem het frappant, maar de drie plaatsen in Nederland waar men zich het meest aan fiscale verplichtingen onttrekt beginnen allemaal met de B van Belastingontduiker: Blaricum, Bloemendaal en het Noord-Brabantse Baarle-Nassau. Dat blijkt althans uit onderzoek.

Inkeerders

Aan dat allitererende toeval verbinden de onderzoekers van het Centraal Planbureau (CPB) en de Amerikaanse universiteit Berkeley - die uit eigen beweging te werk gingen - geen harde conclusies. Wel aan de gegevens van 27.000 zogenaamde zwartspaarders, die van de inkeerregeling profiteerden. Deze constructie was tussen 2002 en 2018 goed voor ruim twee miljard euro aan misgelopen belasting. Data geven een beeld van vermogens, hoe en waar die geparkeerd zijn, en de woonplaatsen van degenen die van de regeling gebruik maakten. De inkeerregeling liep tot eind 2018.

Meekijken met de handel in cryptomunten

De komst van de cryptomunt heeft het onderzoek er niet makkelijker op gemaakt. Iedereen met een deugdelijk internet-abonnement kan investeren in de digitale valuta en op datzelfde internet staan diverse succesverhalen van deze vorm van sparen. Men is weliswaar verplicht de winst erop mee te berekenen in de belastingaangifte, maar er zijn op internet tal van foefjes om die plicht te ontlopen. De Belastingdienst geeft bij monde van afdelingsleider Frans van Krieken aan tegenwoordig mee te kijken en dit ‘scherp in de gaten te houden’.

Banken wisselen informatie uit

Wat het reguliere kapitaal betreft, is het ontwijken van de belastingplicht moeilijker geworden. “Zelfs de Zwitserse overheid en Zwitserse banken delen nu informatie met Nederland”, weet Wouter Leenders, onderzoeker aan Berkeley. “Dat maakt simpele belastingontduiking steeds moeilijker. Het gaat hier niet om hele netwerken van brievenbusbedrijven om het geld weg te sluizen. Vaak zijn het ondernemers die met contant geld de grens over rijden en het daar op een bankrekening zetten”. Zwitserse banken zijn populaire plekken van Bloemendaalse en Blaricumse rijken, die van de inkeerregeling gebruik maakten.

Gewone rijken en superrijken

Men onderzocht twee groepen: de ‘gewone rijken’ (de 10 procent rijkste Nederlanders) en de ‘superrijken’ (de 0,01 procent rijkste Nederlanders). “Die superrijken maakten vaak gebruik van echt complexe constructies, waarbij ze het geld bijvoorbeeld stalden in een trust op de Kaaimaneilanden”, meldt Leenders. Het betreft niet zulke ‘overzichtelijke’ criminaliteit als bijvoorbeeld deze illegale plantage, zuivere koffie is het natuurlijk allerminst.

Daar woont voor een paar centen...

De woonplaatsen die naar voren kwamen in het onderzoek als uitvalsbasis van de meeste creatieve boekhouders waren Blaricum, Bloemendaal en Baarle-Nassau. Dorpen waar dagjesmensen doorheen rijden, de bekende zin ‘daar woont voor een paar centen...’ verzuchtend. Het resultaat zal menigeen dan ook niet geheel verrassend in de oren klinken.