‘Bol an’ deel twee: “De schoonheid van Laren zit in de karakters”

LAREN - Twee jaar na zijn bundelboek ‘Bol an: over Larense burgers, verdwenen boeren en sjieke buitenlui’ komt Leo Janssen met deel twee. Het boek heeft hetzelfde thema, maar bestaat uit 91 nieuwe verhalen. “Het dorp verdient het”, aldus Leo.

Leo schrijft sinds januari 2018 elke week een column voor de Laarder Courant. Zijn verhalen gaan over Laren. “Ik probeer het liefst te zoeken naar dat wat nog niet bekend is”, vertelt hij. “En dat doe ik op een avontuurlijke -, historische- en een persoonlijke manier. Daardoor ontstaat een mix van verschillende invalshoeken naar het dorp toe.”

Hij woont inmiddels ruim 25 jaar in het geboortedorp van zijn vrouw Annemarie. Na zeventien jaar bij de radio en dertien jaar bij de televisie gewerkt te hebben, vond Leo het op zijn 52ste wel genoeg. Hij stapte meteen naar de Laarder Courant de Bel, om te vragen of hij om niet stukjes mocht schrijven voor de krant. “Ik wilde heel graag dit dorp leren kennen”, legt Leo uit. Hij begon met schrijven over de traditie rond Sint Jan. Later werd hij gevraagd voor de politiek. “Ik ben dat gaan doen, maar wel op mijn manier”, benadrukt Leo. “Ik vroeg mezelf af hoe ik de Laarders kon bereiken. Ik realiseerde me dat ik eigenlijk niemand kende die met de pest in z’n lijf hier woont. Ik wilde het dorp verwennen, net zoals je een geliefde dochter verwent met een mooie jurk.”

Om met elkaar te delen

Zo gezegd, zo gedaan. In 2002 maakte Leo een glossy waarin hij liet zien hoe mooi Laren is en hoe belangrijk het is dat te behouden. Deze distribueerde hij met zijn partijgenoten van Larens Behoud. De glossy beviel zo goed dat mensen al snel deden alsof ze er nog geen gekregen hadden. “Maar wat bleek? Ze wilde er nog een!” Na een tweede tijdschriftactie, een paar jaar later, won Larens Behoud de gemeenteraadsverkiezingen en was de VVD na 36 jaar niet meer de grootste partij in Laren. “Dat was wel even kicken!”, vertelt Leo, die na de overwinning wethouder van Ruimtelijke orde en Cultuur werd. Hoewel Leo in 2011 het wethouderschap wegens ziekte neerlegde, is zijn doel nog steeds hetzelfde als toen: Laren revitaliseren in culturele zin en het versterken van de sociale cohesie. Zijn middel? Dat zijn de Bol an-verhalen. “Ze geven weer dat er heel veel is om met elkaar te delen”, vertelt Leo. “Ze geven een binding.”

Liefde voor de karakters

De columnist verwoordt zijn motivatie voor het schrijven als ‘de combinatie van nieuwsgierigheid naar de bronnen en tegelijkertijd de verwondering erover’. “Er wonen hier zo veel bijzondere karakters”, meent hij. “Ze zitten vol verhalen.” Leo stoort zich dan ook aan de patserige, poenerige indruk die veel mensen van Laren hebben. “De echte rijkdom zit juist bij de mensen van binnen. Ik schrijf de Bol an-stukken om dat patserige beeld te ontkrachten. Want dát is mijn zeggingskracht.”

Leo publiceerde in 2018 het boek ‘Bol an: over Larense burgers, verdwenen boeren en sjieke buitenlui’: een bundel van 91 columns over zijn geliefde bijzondere karakters. Het boek was na ongeveer vier maanden uitverkocht. “Er is een grote groep in het dorp die de verhalen leuk vinden en er over praten”, vertelt Leo glimlachend. “Dat merk je wel. Als ik bijvoorbeeld door het dorp loop, hoor ik geregeld iemand ‘bol an!’ roepen. Die kreet – ‘rustig aan’ betekent het – leeft nu weer.”

Deel twee

Leo’s advies is daarom: als je een boek wil schrijven, moet je dat gewoon doen. Zodoende kan hij vanaf eind deze maand ‘Bol an Deel twee’ aan zijn lijst van werken toevoegen. Deze maakte hij samen met Mariette Nieuwboer, Saskia Vos en Berry Slok. Het boek bevat opnieuw 91 verhalen. Samen laten ze dit tweede deel wat persoonlijker voelen dat het eerste, merkt Leo op. “Dat heeft natuurlijk erg te maken met de coronatijd.” Maar het thema is hetzelfde gebleven: Larense burgers, verdwenen boeren en sjieke buitenlui.

(Tekst gaat door onder de foto)

Sanne Bakker

In ‘Bol an’ deel twee schrijft Leo over de ‘Franse maagd’, de armste Laarder, een wereldberoemde pianist en iedereen daartussen. Op de vraag hoe hij de verhalen ontdekt, antwoordt hij: “Ik ben nieuwsgierig. Tijdens een recital in het concertgebouw kwam ik erachter dat een wereldberoemd pianist in Laren woonde. Ik ben een wandelaar. Het enige dat ik wist was, dat hij op het Postiljon woonde. Ik heb een jaar lopen zoeken totdat ik hem toevallig tegenkwam met zijn dochtertje achterop de fiets richting Bart Smit.”

Nog steeds verhalen genoeg

Hoewel ‘Bol an’ deel twee officieel nog niet uitgebracht is, is Leo al bezig met deel drie. Hij heeft immers nog tientallen vragen over Laren. “Ik ben er bijvoorbeeld nog steeds niet achter waarom het latere Van Gogh museum niet in Laren is gevestigd, hoewel De Bel er destijds een berichtje aan wijdde, zegt hij. “Dat zijn dingen waar ik naar op zoek blijf; het blijft spannend om dat te kunnen ontdekken.” De columnist gelooft daarom ook niet dat de verhalen binnenkort op zullen raken. Zonder twijfel zegt hij: “De bron is voorlopig nog lang niet opgedroogd.”