'Respect voor de eerste strijdsters, ze waren moedig en vol lef'
BUSSUM - Feminisme speelt nog altijd, maar zoals de beweging zich tegenwoordig opstelt, daar kan de Bussumse Henriëtte de Smet niet veel mee. Nee, geef haar maar de powerdames die aan de start stonden van het stemrecht voor vrouwen. Dit feminisme 1.0, gecombineerd met een oude familiegeschiedenis, wist de Smet te inspireren tot haar eerste historische roman: 'Last en Liefde'.
door Jessica de Jong
Het is niet het eerste boek van de schrijfster. "Ik heb al meerdere boeken geschreven, feelgoodromans. Ik ben tekstschrijver en doe de eindredactie van de Gooische Tam Tam. Ik vond de tijd rijp voor een nieuw genre", vertelt ze. Drie jaar lang deed ze onderzoek naar de periode 1917-1919. Hoe leefden de mensen? En wat speelde er in de politiek en qua feminisme? Tegen die achtergrond speelt het boek zich af. In essentie is het een meeslepend verhaal geworden over twee vrouwen die allebei vechten voor het recht om hun eigen keuzes te kunnen maken.
Familiegeschiedenis
Het eerste onderzoek voor haar boek deed ze naar een met geheimzinnigheden omgeven familieverhaal. "Het verhaal in mijn eigen familie ging dat de enige zoon des huizes was onterfd omdat hij koos voor een vrouw die niet katholiek was en van een lagere klasse was. Ik dacht altijd al: dan moet dat echte liefde zijn geweest. We spraken er weleens gekscherend over: als hij een andere dame had uitgekozen hadden we dan een groot familiekapitaal gehad", lacht ze. Ze zocht uit hoe het zat en het bleek inderdaad waargebeurd te zijn. Het gaf haar inspiratie om ook te schrijven over de verboden liefde tussen iemand uit de hogere en iemand uit de lagere klasse.
Feminisme 3.0
Ondertussen verbaast Henriëtte zich al langer over het zogenoemde feminisme 3.0. "De eerste golf was eind 19e, begin 20e eeuw en leverde het stemrecht voor vrouwen op. De tweede golf was in de jaren '60 / '70 en ging onder andere over gelijke rechten voor mannen en vrouwen op de werkvloer. En nu spreken we over de derde golf. Wat stelt het feminisme nu nog voor? Ik kan er niet veel mee. Vrouwen die zich ongelijk behandeld voelen kruipen in een slachtofferrol. Of feministen hebben kritiek op vrouwen die geen toppositie willen bekleden. Het lijkt erop dat nu iedereen zo'n beetje haar eigen feminisme heeft. Voor mij gaat het erom dat je als vrouw kunt kiezen. Dat je elkaar niet beoordeelt, laat staan afvalt. Want hoe kun je emanciperen als er altijd kritiek is?"
Hierdoor getriggerd las Henriëtte over Aletta Jacobs, de eerste vrouw die ging studeren. "Ik heb heel veel research gedaan naar de eerste feministen. Ik las over hoe ze in het begin van de twintigste eeuw bijeenkomsten in herensociëteiten verstoorden door bakken met condooms naar binnen te gooien. Het waren ludieke acties. Ik heb respect en bewondering voor de eerste strijdsters. Ze waren erg actief, moedig en vol lef."
Vechten voor eigen keuzes
Henriëtte hoopt dat ook jonge vrouwen tussen de 20 en 30 jaar haar roman willen lezen. "De hoofdrollen zijn voor twee heel verschillende vrouwen. Beiden vechten ze voor het recht om hun eigen keuzes te kunnen maken. In die tijd hadden vrouwen niets te vertellen. Ze mochten niet eens alleen op de fiets naar het dorp, want dat was niet chic. Ik denk dat veel meiden dat niet eens weten."
Geheimzinnig familie-verhaal leidt tot historische roman
Ze besluit: "We hebben de verworven vrijheden te danken aan de eerste feministen. Ze werden door de maatschappij vaak weggezet als gefrustreerd, maar ze hebben niet voor niets gestreden. Ik heb respect voor ze en ben ze dankbaar."