Professor Erik Scherder.
Professor Erik Scherder. Foto: Bob Bronshoff

Bijdrage professor Scherder aan Gooise Wereld Alzheimer Dag

Laren Professor dr. Erik Scherder is hoogleraar klinische neuropsychologie én schrijver van boeken over de hersenen, die voor een breed publiek toegankelijk zijn. Met zijn minicollege op 24 september in het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum draagt de professor wezenlijk bij aan het programma rondom Wereld Alzheimer Dag in 't Gooi.

In zijn vorige boek 'Laat je hersenen niet zitten' benadrukt de populaire professor het belang van bewegen, en dan niet alleen bewegen om ons lichaam in een goede conditie te brengen en te houden, maar misschien nog wel meer bewegen omdat het onontbeerlijk is voor het goed functioneren van onze hersenen. Het gaat hem om bewegen in de breedste zin van het woord, want ook (of juist) goed kauwen blijkt niet alleen bevorderlijk voor de spijsvertering, maar ook om de doorbloeding van de hersenen te verbeteren.

Cijfers en prognoses laten zien dat de mensen steeds ouder worden, maar dat een toenemend aantal ouderen lijdt aan een de hersenen aantastende ziekte als de ziekte van Alzheimer.

Hoewel structureel bewegen voor mensen met dementie de achteruitgang zou kunnen vertragen, is er jammer genoeg nog niet voldoende onderzoek gedaan om van meer bewegen te mogen beweren dat de ziekte ermee kan worden bestreden. Nee, het belang van bewegen dient vooral te worden onderschreven omdat (meer) bewegen een preventieve uitwerking heeft. Het garandeert niets, maar wat onderzoek wél heeft aangetoond is dat meer bewegen MCI (mild cognitive impairment) ofwel beginnende geheugenproblemen kan terugdringen en de kans op het ontwikkelen van neurologische ziektes als de ziekte van Alzheimer kan verkleinen.
Meer bewegen hoeft helemaal niet te betekenen dat de mens zich in de sportschool in bochten moet gaan wringen, want lopen - doodgewoon lopen - levert al een gunstig effect op de cognitie (het vermogen tot kennisverwerving door waarneming en het verwerken van de daarmee opgedane informatie door het denken) op. Als er per dag maar minstens twintig minuten langer wordt gelopen dan gewoonlijk wordt gedaan.

Scherders laatste boek 'Singing in the Brain' gaat over het belang van muziek voor de hersenen. Het minicollege dat professor Scherder geeft in het kader van Wereld Alzheimer Dag dient ook in dit licht te worden bezien. Muziek maken of luisteren heeft een aantoonbaar positief effect op de hersenen. Muziek kan stress verminderen, de stemming verbeteren en zelfs helpen bij dementie. Hoe dat kan? Doordat, met de woorden van Oliver Sacks, 'muziek emoties oproept en een emotie kan herinneringen met zich meebrengen...' En doordat muzikaliteit en waardering voor muziek tot de laatst overblijvende vermogens van mensen met dementie behoren. Bovendien verandert muziek de gemoedsgesteldheid, vermindert stress en zet aan tot positieve interactie.

Er is dus vooral winst te behalen aan de preventie van de ziekte van Alzheimer, en hoewel Alzheimer Nederland Gooi en omstreken vooral belangenbehartiger is van mensen die de ziekte al hebben (en hun mantelzorgers), kan zij zich geen betere 'breinbeschermheer' wensen dan de enthouiasmerende professor Erik Scherder.

Er is dus vooral winst te behalen aan de preventie van de ziekte