Kudde schapen op Larense heide.
Kudde schapen op Larense heide. Fotocollectie: Leo Janssen

De zomer komt eraan! Tijd om de schaar te zetten in de dikke wollen wintervacht van de heideschapen. Zaterdag 2 juni is het zover op het Goois Schaapscheerfeest.

In het boekje 'Schapen scheren, feest in Laren' (2 juli 1955) is de sfeerbeschrijving van ons dorp, ruim honderd jaar geleden, het allermooist. Het is opgetekend uit de mond van een klein jochie van nog geen tien, de later markante Larense boer/melkhandelaar Fok Calis (1882-1972).

Eind 19de eeuw bezaten de Larense boeren ongeveer driehonderd schapen. Onder geleide van Jan Herder, beter bekend als Jan van Kaatje, trokken ze dagelijks naar de hei. Boeren die schapen lieten hoeden waren onder anderen: Bartus van Lammert en Teun (Majoor), Tijmen Mijnhout, Jan van Lant en Tijmen, Gijs van Hein Calis alias Gijp van Griet, Crelis van der Schaal, Geurt Wortel, Gijsje Vet en Teus van de Schout. Jan - en soms Lammert van Kaatje - trokken er 's ochtends op uit en gingen langs een vaste route. Eerst door het dorp en dan naar de heide. De boeren die zij passeerden, gooiden de staldeuren open en dan renden de schapen naar de onderweg groeiende kudde. Bij 't Bluk stond dan de 9-jarige Fok de bijna driehonderd schapen op te wachten. En als de herder na zijn tocht over de hei 's avonds terugkeerde dan werd de route andersom gevolgd. De herder ging zuidwaarts met zijn schapen richting woning en de herdersjongen trok met een boog om het dorp, beginnend bij de eerste boer, om de dieren af te leveren. Kleine Fok kreeg er twee vierduiten voor (vijf cent) per week, Jan van Kaatje ontving vijf cent per schaap, zo’n 15 gulden per week. En met het breien van 'schèp-paters-wangten' (schaapherderswanten) verdiende hij nog iets extra's. Rond 1890 een goed inkomen. Als de boeren de koeien in het voorjaar naar de meent brachten, werden de stallen uitgemest en schoongemaakt. De gewassen schapen keerden terug naar de boer, die met extra stro zorgde dat de wol schoon bleef. Enkele dagen later gingen de herder en zijn zoons 'bol an' aan het scheren. Na vijf dagen eentonig werk werd het dan eindelijk tijd voor een pikketanusje. Zo ging dat, in het Land van Mauve.