'Ik heb in mei nog foto's gemaakt op een plek waar je normaal niet komt'
Flevoland schiet deze week in de Oostvaardersplassen 1830 herten af. Natuurfotograaf Frank de Winter uit Eemnes heeft gemengde gevoelens.
EEMNES Afgelopen voorjaar is Frank de Winter nog met een beheerder de Oostvaardersplassen in geweest. "Ook op plekken waar je als particulier niet mag komen. Heel bijzonder." Veel herten die hij toen voor zijn lens heeft gehad, zullen deze week niet overleven.
De Winter heeft een dubbel gevoel over het afschot. "Het is een ingewikkelde kwestie waarbij voor vrijwel elk argument een tegenargument geldt. Wat het wrang maakt, is dat de mens schuldig is. De populatie had beter in de hand gehouden moeten worden en/of we hadden ervoor moeten zorgen dat de dieren weg konden trekken. Maar als je dat achterwege laat en het probleem rationeel bekijkt, dan is afschot denk ik de beste oplossing. De situatie is door de jaren heen onhoudbaar geworden en verplaatsen is niet aan de orde. Herten reageren slecht op de stress die dat met zich meebrengt en trouwens: waar moeten ze heen? Er is elders in Nederland geen plek en de herten komen juist hierheen vanuit Duitsland."
De Oostvaardersplassen is een natuurgebied tussen Almere en Lelystad, ontstaan na de drooglegging van de Flevopolders. In 1983 werden er heckrunderen, konikpaarden en edelherten uitgezet voor de begrazing. De populatie werd alleen zo groot dat er in de winters een groot voedseltekort ontstond. Doordat het natuurgebied wordt omzoomd door hekken en een dijk kunnen de dieren niet wegtrekken. Elke winter ontstaat er een discussie over het wel of niet bijvoeren van de dieren, die dreigen om te komen van honger en kou - zo ook weer begin 2018. Alleen liep het de laatste keer wel erg uit de hand. De beheerders die voorstanders zijn van de natuur zijn gang laten gaan werden bedreigd en burgers die het lijden van de sterk vermagerde dieren niet konden aanzien, kwamen zelf met zakken (ongeschikt) voer aanzetten.
"De beheerder van Staatsbosbeheer waar ik mee op pad was, vertelde dat hij de ergste verwensingen naar zijn hoofd had gekregen", blikt De Winter terug. "Het winterseizoen zorgt voor een natuurlijke selectie, waarbij de sterkste en gezondste dieren het overleven. Dat is de natuur. Maar veel mensen zien dit als onnodig dierenleed en voelen zich - niet gehinderd door enige kennis van zaken - genoodzaakt om in te grijpen." Door de maatschappelijke druk en om verkeerd bijvoederen te voorkomen, zwichtte Staatsbosbeheer uiteindelijk. De beheerders hebben toen min of meer tegen hun principes in schraal hooi in het gebied verspreid. De verhitte situatie maakte duidelijk dat er een echte oplossing voor het probleem moest komen.
Andere koers
Daarom heeft Flevoland besloten een andere koers te gaan varen met het gebied en vogels op de eerste plek te zetten. Maar dan moet een groot deel van de grazers wel eerst weg. Omdat de herten volgens Staatsbosbeheer niet elders kunnen worden uitgezet - dat geeft de dieren te veel stress - is ervoor gekozen om de populatie middels afschot terug te dringen naar een kleine 500 herten. Twee van de vier boswachters die hoorden dat zij hieraan moesten meewerken, hebben om overplaatsing gevraagd. Zij willen geen gezonde dieren doden. Ook dierenorganisaties kwamen in het verweer, maar de rechter gaf afgelopen vrijdag toch groen licht. Het afschieten is maandag in alle vroegte begonnen. Tot en met volgende week dinsdag geldt er een vliegverbod boven de Oostvaardersplassen, ook voor kleine vliegtuigjes, helikopters en drones. Deze maatregel is genomen om verstoringen door actievoerders en media tegen te gaan.
De Oostvaardersplassen zullen dus veranderen. Blijft Frank de Winter er komen? "Zeker! Want ik fotografeer ook graag vogels. Heb je een weleens een zeearend met zijn enorme klauwen een vis uit het water zien grijpen? Dat is zo'n machtig gezicht!"