'Een tweede Elbert is er niet; 't is goed dat ik er geweest ben'
Burgemeester Rinske Kruisinga (69) is bijna 'waarnemer' af. Officieel in september, maar per 1 juli aanstaande heeft ze de huur van de ambtswoning aan de Stationsweg opgezegd. Eind deze week rijdt een kleine verhuiswagen voor, voor de opslag van wat spullen. De rest haalt de kringloop op. Haar echtgenoot Joop van der Zwan (71) regelt de verhuizing. "We zitten er al redelijk onttakeld bij", zegt Kruisinga, die op 22 september 2017 werd geïnstalleerd. Voorlopig zullen ze in het appartement van vrienden in Blaricum bivakkeren.
LAREN Kruisinga en Van der Zwan gaan terug naar Frankrijk. Naar een plek in het agrarische deel van de Dordogne. Daar hebben ze een huis en hoeven zij niet op hun telefoon te letten. "We hebben geen kinderen, dus we kunnen ons makkelijk bewegen." Ze kijken er naar uit, maar Kruisinga zegt eerlijk dat ze de Larense gezelligheid zal gaan missen. "Ik ben hier in korte tijd heel 'eigen' geworden." Ze kwam graag bij het Visatelier voor fish & chips.
Onze ontmoeting vindt plaats op het gemeentehuis. De tijdelijke burgermoeder van Laren ziet er hip uit. Haar colbert en bijpassende gympen zijn van het modemerk Caroline Biss. Ze vertelt dat ze de afgelopen tijd aardig wat gekocht heeft in het dorp. "Eigenlijk alles", vertrouwt ze me toe. Vervolgens stapt ze haar kamer uit om koffie te halen.
De Smederij
Weer terug vertelt ze dat Laren voor haar geen onbekend dorp was. "Hiervoor woonden we meer dan twintig jaar in Nederhorst den Berg. We hadden daar een prachtig huis, maar verder was er niets. Joop en ik ontbeten heel vaak - toen het nog kon - boven in De Smederij." Vervolgens was het vaste prik om even langs te gaan bij De Larense Boekhandel. In de periode 2003-2007 had ze als lid van Gedeputeerde Staten cultuur in haar portefeuille. Ze verwerkte toen de subsidieaanvragen voor het Singer (klimaatverbetering) en voor het Geologisch Museum Hofland. In haar tweede periode als gedeputeerde was ze meer bezig met water. Het zwaartepunt van haar werk lag toen in dijkversterking en kustveiligheid.
We gaan even terug naar twee jaar geleden. Kruisinga werd gebeld door de kabinetchef van de commissaris van de Koning van Noord-Holland met de vraag of ze als interim-burgemeester in Laren aan de slag wilde. Ze stond tenslotte 'stand-by'. Was u direct voor de job te porren? "Ik moest er een goed gevoel bij hebben en bij Laren had ik dat. Die luxe kan ik me permitteren. Ook hadden Joop en ik afgesproken dat we niet zoals op Texel een paar maanden in een vakantiehuisje zouden gaan wonen. We wilden niet meer afzien." Dat moest in Laren geen punt zijn, want de gemeente beschikt tenslotte over een ambtswoning. Ware het niet dat voormalig burgemeester Elbert Roest nog niet zijn spullen had gepakt. "We hebben toen tijdelijk in Almere een huis gehuurd, maar tegen kerst heb ik gezegd: nou is het genoeg!" Het werden nog een paar dagen in een hotel, maar uiteindelijk werd kerstmis in Laren doorgebracht.
Herindeling
Kruisinga kwam naar Laren om de herindelingsklus te klaren. "In mijn hoofd zou ik een jaar blijven. Ik wilde niet twee zomers uit Frankrijk wegblijven en heb daarom wel de druk op de ketel gezet", blikt ze terug. Toen november 2018 bekend werd dat de provincie Noord-Holland de fusieplannen had stopgezet, kwam 'het einde' voor Kruisinga in zicht. "Niet dat ik het niet naar mijn zin had, maar ik ben een échte waarnemer, en je weet na zo'n bericht dat het nog maximaal zeven à acht maanden gaat duren. Je weet dus waar je vanaf dat moment aan toe bent." Desalniettemin bleef Kruisinga zich vol overgave op het burgemeesterschap storten. Ze pakte - net als haar voorganger Roest - de overlastdossiers aan. "Ernstige gevallen die al jaren lopen. Daar moet je bovenop zitten, en dat is aan mij besteed. Taaie dossiers, waarover ik in verband met privacy niets kan en mag zeggen. Maar in Laren spelen vier à vijf van dit soort gevallen. Dat verbaast me, want die had ik in Bussum niet."
Ze ging verder met de bestaande dossiers en zat met politie en woningcorporaties om de tafel om deze problemen aan te pakken en op te lossen. Vroeg ook buurtbewoners vooral hun klachten te (blijven) melden, zodat klachten inzichtelijk werden. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een aanpassing van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), waarbij inwoners tijdelijk uit hun woning geplaatst kunnen worden als zij voor de omwonenden voor grote overlast zorgen. "Niet om iemand dakloos te maken," benadrukt Kruisinga, "maar om hem/haar te helpen." En haar aanpak heeft in een enkel geval al succes geboekt, want: "Het is gelukt om op basis van vrijwilligheid iemand elders te laten wonen. Echter, de meeste maatregelen zijn wel tijdelijk. Het blijft een probleem om bij een GGZ-instelling een bed te krijgen. Het aantal is van zeshonderd naar tweehonderd teruggebracht, dus de BEL-ambtenaren moeten hiervoor heel veel werk verrichten en we kunnen geen ijzer met handen breken."
'Er zit scherpte in de raad én emoties, ook als het écht niet hoeft'
Gemor
De geboren noorderling Kruisinga was ook geen meeloper. Aanvankelijk benaderde ze de dingen zoals Elbert Roest dat deed. Ze bezocht met hetzelfde plezier de jubilerende bruidsparen ("dat waren mooie gesprekken"), brak niet met bijvoorbeeld de processie-traditie, maar vond dit jaar wel dat de carnavalsvereniging geen recht meer had op de sleutel van het dorp als er - zoals de afgelopen jaren in Laren - geen feestje gevierd of optocht gehouden werd. "Dat werd gemor. Maar daarvoor ben ik hier: om de overgang naar een nieuwe burgemeester te regelen. Een tweede Elbert is er niet; het is goed dat ik er geweest ben en de rol van 'tussenpaus' op me genomen heb."
Geen schooljuf
Met het college ("eenheid") en de gemeenteraad ("vijftien namen was te doen") heeft ze altijd prettig samengewerkt. Ze was altijd relaxed, goed voorbereid, vertrouwd met de processen van besluitvorming en zeker geen schooljuf ("ik beweeg mee"). "Er zit scherpte in de raad én emoties, ook als het écht niet hoeft." Ze heeft diverse malen het ijs kunnen breken. Ze noemt Laren een puik en gaaf dorp, waar de samenstelling verandert. "En dat zorgt voor vraagstukken. Niet alleen de bomen moeten overeind blijven, maar er moeten ook voldoende woningen zijn en misschien moet je daar wat voor opofferen." Ze heeft ook nog een andere zorg voor Laren, want: "Er zijn in Laren enorm veel actieve mensen, maar blijven deze groepen bestaan? Jonge mensen zijn namelijk meer gecalculeerd."
Laatste klus
In november hoopt Kruisinga zeventig jaar te worden. "Een mooie leeftijd om definitief te stoppen met werken. Dit was een mooie laatste klus." In Frankrijk stort ze zich dan weer op haar hobby schilderen. Daar gaat ze de schildertechnieken die ze in Laren bij Annemarieke Roelfzema heeft geleerd, toepassen. Kruisinga, die overigens niet van aquarelleren houdt, zegt dat ze er niets van kan. "Ik ben de kleurplaten voor volwassenen ontstegen, maar ik kan niet erg binnen de lijntjes blijven. Daar is mijn motoriek ongeschikt voor", zegt ze bloedserieus. Ook gaat ze in Frankrijk de buitenboel schilderen en verheugt ze zich om weer eens uitgebreid te koken.
Daarnaast geniet ze voor nu vooral van het tv-programma 'Chateau Meiland', een bijzonder gezin dat in Frankrijk een kasteel renoveert. "Wij vinden dit zo komisch en herkenbaar. Bovendien hebben we bij het zien ervan zo'n schik." Voor dit tv-programma - en voor de Tour de France - wil ze wel thuisblijven. Voor de rest boeit de beeldbuis haar helemaal niet.
