Wally Moes (1856-1918)

De 15^e Atelierroute Laren telt liefst 65 kunstenaars die hun werkruimtes openstellen tussen 11.00 uur en 17.00 uur in het weekend van 28 en 29 mei. Voor de bezoeker ervan is inmiddels een gratis huis-aan-huis Art Magazine verspreid. Daarin allerlei informatie over de deelnemers aan de route en hun uiteenlopende, zeer verrassende werk: van olieverf tot fotografie en van beeldhouwkunst tot mode-ontwerp. Verder in de mini-kunstglossy interessante en wonderlijke verhalen over kunst. Bijvoorbeeld ‘De meestervervalser vervalst’, een column over Han van Meegeren die van 1941 tot 1944 in Laren woonde in Villa de Wijdte op Hoog Hoefloo. Andere reportages gaan over ‘wat hangt er bij BL’ers aan de muur’, het digitaal kunstcentrum: Fabrique des Lumières of over de Larense bohemien-schilder Paul de Lussanet, wiens kleurrijke werk van de muur af spat in de Nardinc galerij van Singer Laren tot 28 augustus. Wat opvalt deze 15^e Atelierroute Laren is het hoge aantal vrouwelijke deelnemers. Liefst 50 van de 65, ruim 75%. Dat gaat de goede kant op, zou je zeggen, maar of dat enthousiasme leidt tot meer zichtbaarheid in galeries en musea is nog maar de vraag (bij de openluchtkunstbeurs Art Laren straks op 17, 18 en 19 juni op de Brink?). Het is nog altijd slecht gesteld met het aandeel vrouwelijke kunstenaars in de Nederlandse cultuurtempels. De feministisch-activistische beweging Mama Cash kwam twee jaar geleden niet verder dan een schamele 13%. Het radicale antwoord kwam van De Guerrilla Girls, een internationale groepering die staat voor seksegelijkheid in de kunstwereld. Hun zienswijze is heel stellig: ‘De kunstwereld is nog steeds een jongensclub. De achterstand komt door witte, westerse, well-to-do-mannen die nog steeds de dienst uitmaken. Als museumdirecteur, kunstkoper, donateur, maar ook als geschiedschrijver.’ Eeuwenlang zijn vrouwen anders behandeld dan mannen. Bij hun opleiding bijvoorbeeld. Tot het einde van de 19e eeuw. Of ze werden geweigerd en als ze al beroemd waren dan werden ze na hun dood vrij snel weggeschreven. Toch merk je dat er in de kunstwereld meer aandacht komt voor inclusiviteit. Sinds kort hangen Judith Leyster, Gesina ter Borch en Rachel Ruysch permanent in de Eregalerij van het Rijksmuseum, berichtte Nieuwsuur. “Hun werk doet bepaald niet onder voor collega’s als Vermeer en Rembrandt”, stelde senior conservator dr. Jenny Reynaerts. Leyster gold in haar tijd als een geduchte concurrent van Frans Hals en was de enige vrouwelijke meesterschilder van de 17de eeuw. Vrouwen trouwden nu eenmaal, kregen kinderen en bestierden het huishouden. Ze werkten vaak vanuit huis als ‘amateur’. Kunstgeschiedenis bestond nog niet. Pas in de 19de eeuw. Door mannen uitgeoefend. Nogal paternalistisch. De kunstcritici keken vooral naar mannelijke schilders met een atelier en opdrachtgevers. Wie de kunstgeschiedenis van ons dorp een beetje kent, weet dat - gezien onze status - de rol van vrouwelijke kunstenaars in het Gooi behoorlijk beperkt was. Zij die opvielen: de Larense schilderessen Arina Hugenholtz, Etha Fles en Wally Moes. De socialistische kunstenares Loe Louber deed dat in Blaricum. Onlangs werd in het Brinkhuis Corrie Pabst aan de Larense vergetelheid onttrokken. Bol an mensen, wie komen er bij van de hedendaagse kunstenaars? Aan u om dat te ontdekken en uit te maken. Veel plezier op de route.

Leo Janssen
www.bol-an.nl